باستان‌شناسی مهم‌ترین وسيله شناخت گذشته، از هزاره‌های دور تا امروز، به‌عنوان يكي از ساختارهاي بنيادين هويت فرهنگي به‌شمار می‌آید. اين شناخت، درك جامعه امروز را ممكن ساخته به طراحي آینده‌ای درست می‌انجامد. از اين ديدگاه باستان‌شناسی جايگاه علمي ـ نظري و كاربردي ممتازي دارد. باستان‌شناسی با رهيافتي علمي و میان‌رشته‌ای بر پايه آثار مادی مدفون در دل خاك و آب و همچنین آثار مشهود، به بازسازي رفتار فرهنگي انسان از دوران پیش‌ازتاریخ تا به امروز می‌پردازد. در اين راستا يك اثر و يا يك پديده و موضوع نه به‌تنهایی ولي در ارتباط با آثار و پدیده‌های ديگر معني پيدا می‌کند و در قالب يك مجـموعه براي بازسازي پدیده‌های ناشي از رفتار فرهنگي بار مطالعاتي به خود می‌گیرد. بازسازي فرهنگ مادي به درك فن‌آوری و سير تحول آن در زمینه‌های متعدد و مختلف زندگي انسان مثل كشاورزي، صنعت، آبياري و آب‌رسانی، شكار، دام‌پروری، تغذيه، ارتباطات، مهاجرت، حمل‌ونقل، تجارت، معماري و عمران و موارد بسيار ديگر منجر می‌شود و درنهایت به بازسازي روند اقتصادي، سياسي، اجتماعي، مذهبي، فرهنگي و غيره می‌انجامد. بدين ترتيب گستره حوزه پژوهش‌های باستان‌شناختی، اين رشته پويا، درواقع به همان گستردگي ابعاد مادي و معنوي زندگي انساني است، در تمام جهان و از آغاز زندگي او تا به امروز. باستان‌شناسی به‌عنوان دانشي نوين، از يك قرن و نيم پيش تحولي بس چشمگير داشته و همگام با پيشرفت سريع علوم ديگر بخصوص علوم پايه و علوم تجربي و طبيعي هرروز به چشم‌اندازهای جديد دست می‌یابد. وسعت سرزمين ايران، قدمت فرهنگي و تمدني چند هزارساله آن و درنتیجه تعدد و تنوع فرهنگ‌ها و محوطه‌ها و آثار فرهنگي اين سرزمين ايجاب می‌کند كه باستان‌شناسی ايران از توان بالقوه بسيار بالايي برخوردار باشد. گروه باستان‌شناسی دانشگاه مازندران با وقوف بر اين مسئله تمامي توان خود را به كار گرفته است تا همگام با تحولات عظيم و شگرف و پرشتاب در اين رشته و با توجه خاص به توسعه كيفي آن، تحولي بنيادي پديد آورده و در راستاي پيشرفت متوازن همه علوم و بخصوص علوم انساني كه بی‌تردید تعادل فرهنگي جامعه بدان بستگي دارد گام بردارد. دوره آموزشی کارشناسی باستان شناسی چهار سال (8 نیمسال) است که از این میان یک نیمسال به طور کامل به کاوش باستان‌شناسی اختصاص دارد. پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی باستان‌شناسی از سال 1383 در دانشکده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دانشگاه مازندران آغاز شد و تا به امروز ادامه دارد. لازم به ذکر است که مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری باستان‌شناسی نیز در دانشگاه مازندارن (در دانشکده هنر و معماری) دایر است.